Intensywność zakliczyńskiego środowiska kultury

Bez cienia przesady można napisać, że nasze lokale środowisko kultury wkroczyło w 2024 rok z wielką aktywnością a nawet impetem. Koncerty Chóru ZCK „Cantando canzoni” w zakliczyńskich kościołach w okresie świąt Bożego Narodzenia przyniosły także efekt charytatywny, a 7 stycznia „Cantando canzoni” dało kolejny popis w kościele pw. Nawiedzenia NMP w Domosławicach podczas Mszy świętej o godz. 9:30. Najazd na Domosławice tego dnia zakończyła Kapela św. Idziego oraz Zakliczyńscy Heligoniści i Harmoniści, którzy uświetnili Sumę i dali koncert po nabożeństwie. W tym samym dniu Strażacka Orkiestra Dęta koncertowała w kościele pw. Matki Bożej Anielskiej u Franciszkanów o godzinie 17 – tej. Przy okazji należy przypomnieć, że Orkiestra koncertowała wcześniej w Filipowicach, a finał w postaci Koncertu świąteczno – noworocznego pod tytułem „It’s Christmas Time” nastąpi 14 stycznia w kościele pw. św. Idziego opata w Zakliczynie o godzinie 17 – tej.

Czytaj więcej: Intensywność zakliczyńskiego środowiska kultury

Żółty, Niebieski i Czerwony; czyli zakliczyńskie Orszaki Trzech Króli

Około godziny 13 – tej trzy barwne Orszaki trzech Króli wyruszyły ze śpiewem kolejno spod Klasztoru Franciszkanów, Szkoły podstawowej im. Lanckorońskich i kościoła pw. św. Idziego opata w stronę zakliczyńskiego Rynku, by przy szopce przed ratuszem Królowie złożyć dary u Żłobka. W kierunku uczestników Orszaków popłynęły życzenia, a od dziekana dekanatu zakliczyńskiego ks. Pawła Mikulskiego, proboszcza i gwardiana o. Szymona Wierzbiaka OFM oraz burmistrza Miasta i Gminy Zakliczyn Dawida Chrobaka. Był czas na wspólnie kolędowanie oraz ciepłą herbatę i słodycze przygotowane przez koordynatorkę Monikę Kulak – pełnomocnik Burmistrza ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz wolontariuszy.

Czytaj więcej: Żółty, Niebieski i Czerwony; czyli zakliczyńskie Orszaki Trzech Króli

Trzech Króli z Orszakiem w Zakliczynie

W 1866 roku w hiszpańskim mieście Alcoy narodziła się tradycja barwnych orszaków, w których mieszkańcy, przebrani za postacie z Ewangelii o Narodzeniu Pańskim, maszerują ulicami miast. Orszaki Trzech Króli 2024 odbędą się 6 stycznia w kilkuset miastach w Polsce i na świecie. Tym razem wydarzeniu będzie towarzyszyło hasło „W jasełkach leży!” , które jest fragmentem XVII wiecznej kolędy „Nowy rok bieży” i nawiązuje do 800 rocznicy pierwszych jasełek zaaranżowanych przez św. Franciszka z Asyżu, które odbyły się w miejscowości Greccio we Włoszech. W związku z tym, szczególna uwaga w tym roku zostanie zwrócona na żłóbek, nazywany dawniej jasłem, który ubogi i prosty zachęca do pochylenia się nad potrzebami drugiego człowieka.

Nie zabraknie Orszaku trzech Króli w Zakliczynie, który wyruszy do szopki na Rynku z obu zakliczyńskich parafii oraz spod Szkoły podstawowej im. Lanckorońskich. Szczegóły na plakacie obok.

Geneza święta Trzech Króli

Obchodzone 6 stycznia święto Objawienia Pańskiego, zwane też świętem Trzech Króli, to jedno z najstarszych i najważniejszych uroczystości kościoła katolickiego. Na Wschodzie celebrowano je już w III wieku, wcześniej więc niż Boże Narodzenie. Sto lat później pojawiło się także na Zachodzie.

Czytaj więcej: Trzech Króli z Orszakiem w Zakliczynie

Artystycznie oprawiony żywot Anieli Powrozikowej

Po raz pierwszy w historii Zakliczyńskiego Centrum Kultury został wystawiony musical ludowy. Opowieść o żywocie Anieli Powrozikowej od urodzenia po koniec żywota to pomysł i realizacja Haliny Machel – instruktor ds. kultury ludowej ZCK. Pani Halina najpierw wystarała się o środki na ten cel, składając wniosek do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który udzielił wsparcia w wysokości 60 tysięcy złotych, a do tej kwoty 15 tysięcy dołożyliśmy z budżetu Zakliczyńskiego Centrum Kultury.

Gdy już wiadomo było że jest za co zrealizować ten niekonwencjonalny projekt, trzeba było pomyśleć o tym, z kim go stworzyć. Koordynatorka projektu „Posłuchojcie ludkowie” zaprosiła do współpracy takie znakomitości jak Justyna Chmielek – Korbut i Marcin Korbut oraz Aneta Krawczyk, Kinga Biel - Dubiel, Damian Kumięga ze Świerczkowiaków (Tarnów), Aneta Trojan ze Swojaków (Wierzchosławice), Anna Kowalska – Wicherek i Julia Czerwińska z Babiogórzan (Maków Podhalański) a także członków ZF Czerpok i Dziatki z Chatki oraz Kapelę Opatkowice. Po skompletowaniu obsady, rozpoczęły się próby, aż wreszcie nadszedł dzień premiery – 30 grudnia 2023 roku.

Czytaj więcej: Artystycznie oprawiony żywot Anieli Powrozikowej

8. Wspólne kolędowanie w Gwoźdźcu

To już po raz ósmy – 28 grudnia 2023 roku - w Domu Strażaka w Gwoźdźcu odbyło się „Wspólne kolędowanie” organizowane przez Fundację MAK, Wioskę pod kobieca ręką, Zespół Folklorystyczny „Gwoździec” oraz KGW Gwoździec.

To było bardzo udane wydarzenie, które pozwoliło zaprezentować siłę tutejszego środowiska artystycznego począwszy od najmłodszych dzieci, poprzez młodzież śpiewającą i grającą – w szczególności tutejszą perspektywiczną i autentyczną Młodzieżową Kapelę Ludową „Gwoździec’ po grupy kolędnicze, żeńską Grupę Śpiewaczą, a na minirecitalu duetu 3M Małgorzaty Nowak i „Maszy” Witka skończywszy.

Czytaj więcej: 8. Wspólne kolędowanie w Gwoźdźcu

Teatr Nie Teraz - podsumowanie działalności w roku 2023

Kończy się 43 rok działalności naszego Teatru Nie Teraz (TNT) - kolejny wyjątkowy rok naszej historii. Mieliśmy już takich „wyjątkowości” kilka, a może nawet kilkanaście, ale rok 2023 zdaje się być wyjątkowy wśród wyjątkowych.

Kiedy ten rok się zaczynał, staliśmy wobec nader dramatycznej sytuacji zupełnie niespodziewanego zamachu na naszą działalność. A było to tak - otóż, w połowie roku 2019 zostaliśmy zaproszeni przez Towarzystwo Domu Ludowego w Maszkienicach, aby na bazie ich budynku (jeszcze przedwojennego Domu Ludowego) we wsi Maszkienice (Gmina Dębno w Małopolsce) realizować swą artystyczną i edukacyjną aktywność. Wówczas powstały zalążki Ośrodka Praktyk Artystycznych, co niestety mocno zostało wyhamowane z początkiem kolejnego roku przez przepisy i restrykcje pandemiczne. Pomimo tego trzy kolejne lata TNT były bardzo gęste od zrealizowanych projektów, a także podróży teatralnych po kraju.

Czytaj więcej: Teatr Nie Teraz - podsumowanie działalności w roku 2023

„Filipowice” na koncertowym szlaku

Po ponownym objęciu sterów nad Strażacką Orkiestrą Dętą „Filipowice” przez kapelmistrza Dominika Malika (wychowanka Orkiestry), w „Filipowice” wstąpiła nowa energia.

Warto przypomnieć, że w ciągu ostatnich dwóch miesięcy Orkiestra zrealizowała projekt Stowarzyszenia „Klucz” w ramach programu grantowego Województwa Małopolskiego pod nazwą "Małopolskie Orkiestry Dęte", muzycy wzięli udział w wyjazdowym szkoleniu weekendowym w Baranowie Sandomierskim, a w okresie świątecznym wyruszyli na trasę kolędową rozpoczynając od oprawy „Pasterki” w koście pw. Matki Bożej Śnieżnej w Filipowicach.

Strażacką Orkiestrę Dętą można będzie zobaczyć i posłuchać także w Zakliczynie; najpierw – 7 stycznia w kościele pw. Matki Bożej Anielskiej (u Franciszkanów) na Mszy świętej o godz. 11:30, natomiast finałem kolędowania będzie Świąteczno – noworoczny koncert SOD „Filipowice” w koście pw. św. Idziego opata w Zakliczynie, który rozpocznie się o godzinie 17 - tej.

Czytaj więcej: „Filipowice” na koncertowym szlaku

11. Gala Jordanów - poznaliśmy kolejnych laureatów

Podczas ostatniej, tegorocznej sesji Rady Miejskiej w Zakliczynie, która odbyła się 28 grudnia, radni przyjęli jednomyślnie budżet Gminy Zakliczyn na rok 2024. Zanim to jednak nastąpiło, odbyła się 11. Gala Nagrody Honorowej Stowarzyszenia „Klucz” – Jordan. Wcześniej, 11 grudnia 2023 roku, Kapituły Nagrody, obradująca w składzie: Kazimierz Dudzik – przewodniczący Kapituły oraz Janina Bolechała, Agata Nadolnik i Paulina Siemińska dokonała wyboru laureatów.

Tegoroczna edycja „Jordanów” wyróżnia się tym, że zdominowały ją kobiety, ale po kolei zaprezentuję – w formie laudacji jakie wygłosiłem podczas Gali - laureatki i laureata, zachowując kolejność w jakim odebrali te prestiżowe wyróżnienia:

Czytaj więcej: 11. Gala Jordanów - poznaliśmy kolejnych laureatów

Święta z Zakliczyninfo – regionalne zwyczaje Bożonarodzeniowe

Szczęśliwie na Ziemi Zakliczyńskiej i szerzej Pogórzu Karpackim żywe są zwyczaje Bożonarodzeniowe, a nawet w ostatnich czasach, dzięki renesansowi kultury ludowej, przeżywają rozkwit. W ostatnim artykule z cyklu „Święta z Zakliczyninfo” zapraszam do lektury o tym, jak to jest z tymi zwyczajami w innych stronach Polski.

Kazimierz Dudzik

Kaszubska Gwiôzdka

Jednym ze świątecznych obyczajów na Kaszubach jest Gwiôzdka, czyli odwiedzanie domów przez grupy kolędnicze w dzień Wigilii Bożego Narodzenia. Zespoły gwiôzdek liczą zazwyczaj od 10 do 15 kawalerów w wieku od 15 do 30 lat. Kolędowanie zaczyna się w wigilijne popołudnie i trwa niemal do Pasterki. W tym czasie odwiedzanych jest kilkadziesiąt gospodarstw z własnej i sąsiednich wsi. Przez wszystkie lata chodzenia z gwiôzdką jej członkowie nie uczestniczą w wieczerzach wigilijnych przygotowywanych w rodzinnych domach. Przynależność do grupy jest wyróżnieniem i na każde zwalniające się miejsce czeka już kilku chętnych kawalerów. Często ważnym powodem przystąpienia do grupy jest rodzina tradycja.

Czytaj więcej: Święta z Zakliczyninfo – regionalne zwyczaje Bożonarodzeniowe