Jare Gody zwane też Jarym Świętem są w kalendarzu Słowian jednym z najważniejszych wydarzeń. Ten kilkudniowy okres obrzędowy przypadający na czas równonocy wiosennej, rozpoczynający się 21 marca, miał na celu pożegnanie i przepędzenie resztek zimy oraz powitanie nadchodzącej wiosny niosącej nowe życie, a także zapewnienie sobie urodzaju w nowym roku wegetacyjnym. Jak wyglądały obrzędy i jakie przetrwały do naszych czasów?
Pierwsza część obrzędów rozpoczynała się od uroczystego śpiewania i wszczynania hałasu strzelając z batów i dzwoniąc dzwonkami i grzechotkami. Dzieci trzymające w rękach zielone gałązki jałowca obnosiły po wsi słomianą kukłę – bogini zwaną Marzanną, która symbolizuje zimę i śmierć. Korowód rozpoczynano od domostw, aż po domostwa najbogatszych gospodarzy. Po obejściu wszystkich domów, wieczorem kukłę przejmowała młodzież i w barwnej procesji wyprowadzała ją ze wsi nad rzekę gdzie kukłę podpalano i topiono. Był to symboliczny pogrzeb Marzanny, Śmiercichy lub Mareny (w zależności od regionu Polski).
Zewsząd, czyli od instytucji kultury, szkół, organizacji i jednostek samorządowych, organizacji pozarządowych, napływają życzenia z okazji Świąt Wielkanocnych, które adresowane są do mieszkańców Miasta i Gminy Zakliczyn, Samorządu oraz Zakliczyńskiego Centrum Kultury oraz redakcji naszych mediów informacyjnych.
Wszystkim dziękuję za nadesłane pocztą (tą tradycyjną i elektroniczną) życzenia, za stroiki świąteczne (w szczególności WZT Dzierżaniny, DPS Stróże i Cantando canzoni) i odwzajemniamy także najlepszymi życzeniami od Nas oraz Burmistrza i Przewodniczącej rady Miejskiej w Zakliczynie.
Poniżej pozwoliłem sobie zamieścić refleksję Wielkanocną od Tomasza A. Żaka – dyrektora teatru Nie Teraz, z którym wspólnie od ponad roku przemierzamy przez obszar edukacji teatralnej w ramach Ośrodka Praktyk Artystycznych Teatru Nie Teraz w Rudzie Kameralnej.
W Kinie za rogiem ZCK w marcu duża popularnością cieszył się film „Chłopi” – to najnowsza, filmowa wersja adaptacji „Chłopów” Władysława Reymonta, uhonorowanego za nią literacką Nagrodą Nobla, to trzecia w polskim filmie po przedwojennej ekranizacji Eugeniusza Modzelewskiego z 1922 roku i serialu Jana Rybkowskiego z roku 1972.
Na tle czterech pór roku rozgrywają się losy pięknej Jagny, rozpalającej zmysły mężczyzn i budzącej wrogość kobiet, i Antka Boryny, syna najbogatszego gospodarza we wsi. Pożądanie, nad którym nie da się zapanować, musi się skonfrontować z surowymi prawami ciasnego patriarchalnego świata wiejskiej wspólnoty.
Film jest stworzony metodą malarskiej animacji filmowych kadrów, inspirowanych twórczością Chełmońskiego, Wyczółkowskiego czy Ślewińskiego. Na podstawie klasycznych aktorskich zdjęć powstało 40 tysięcy olejnych obrazów-klatek, które stworzyły efekt finalny produkcji. Nad obrazami pracowało kilkudziesięciu artystów z kilku krajów.
Film przeznaczony jest dla widowni od 15 roku życia i znalazł się również w kwietniowym repertuarze naszego kina. Można również zamawiać seanse na życzenie.
Podczas Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych „Złote Lwy” w Gdyni, w roku 2023 film sięgnął po trzy nagrody:
- Nagroda Publiczności - Zdobywca - DK Welchman, Hugh Welchman (reżyserzy filmu)
- Nagroda Specjalna - Kryształowa gwiazda Elle - Kamila Urzędowska (aktorka)
- Nagroda Specjalna Jury - Zdobywca - DK Welchman, Hugh Welchman
Choć pogoda dostosowała się w Niedziele Palmową do przysłowia „W marcu jak w garncu”, to na gminny konkurs zameldowało się aż 13 pięknych palm wielkanocnych: KGW Filipowice, Kamila Kijowskiego, Antoniego Forysia, Domu Pomocy Społecznej w Stróżach, ZF Dziadki z Chatki z Paleśnicy, KGW Paleśnica, KGW Bieśniczanie z Bieśnika , KGW Słona , KGW Wola Stróska , KGW Dzierżańskie Wzgórze, Świetlicy Profilaktycznej w Słonej, KGW Borowa, Świetlicy Profilaktyczne w Borowej. Palmy, ze względu na pogodę, zostały wyeksponowane w Sali im. S. Jordana w zakliczyńskim ratuszu.
Czytaj więcej: 13 palm na III Gminnym Konkursie Palm Wielkanocnych w Zakliczynie
"Witaj, Głowo okrwawiona,
Cierniem wkoło uwieńczona,
Witaj, której Twarz kochana
Odmieniona, w brudzie, w ranach.
Śmierć już widać w Twym spojrzeniu,
Cały zwisasz w rozmodleniu,
Tej męczarni, którejś doznał ,
Obyś mnie Pasterzu poznał!"
Oratorium „Ślad Losu” zostało zaprezentowane w kościele pw. św. Idziego Opata w Zakliczynie przez trzy chóry; Cantores Sancti Jacobi z Powroźnika, Cantus Gaudio z Gromnika oraz Cantando Canzoni z Zakliczyna. Chórom towarzyszyła Orkiestra i zespół Misericordes. Wcześniej śpiewana Droga Krzyżowa 'Ślad losu’ na chóry i orkiestrę zabrzmiała w Powroźniku koło Muszyny i w sąsiednim Gromniku. To wielkie przedsięwzięcie artystyczne przygotował Dawid Nawalaniec, który na co dzień pracuje z wymienionymi zespołami artystycznymi. Głównym organizatorem wydarzenia było Stowarzyszenie Członków i Sympatyków Chóru ZCK „Cantando canzoni” z prezesem Przemysławem Majewskim na czele.
W związku z przypadającą w tym roku 80 – tą rocznicą zwycięskiej bitwy o Monte Cassino, Krakowski Teatr Komedia ruszył na teatralny szlak ze sztuką „Artyści na szlaku”.
19 marca, na zaproszenie burmistrza Dawida Chrobaka, spektakl został zaprezentowany młodzieży ze szkół podstawowych z gminy Zakliczyn w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego i sfinansowany ze środków profilaktycznych budżetu Gminy Zakliczyn. Dzień wcześniej spektakl pokazany został w Nowym Sączu.
Taki metafizyczny acz mocno zaskakujący tytuł nosi najnowsza wystawa malarstwa Łukasza Oleszkowicza pochodzącego z nieodległego Wojnicza, otwarta w piątek 15 marca w Galerii Zakliczyńskiego Centrum Kultury “Poddasze”. Jej jednoosobowym animatorem, kuratorem i kustoszem jest znany zakliczyński artysta fotografik Stanisław Kusiak, wytrawny znawca sztuki i… motocykli. Poprzez swoje prace malarskie pragnę zachęcić odbiorców do aktywnego kontaktu ze sztuką i przyrodą, skłonić do rozważań a także dyskusji na temat pojęcia „Szczęście”, zwrócić uwagę na konteksty, w jakich dziś mówimy o jego poszukiwaniu – przedstawiał swoje artystyczne credo autor prezentowanych podczas piątkowego wernisażu prac.
Ten klimatyczny wieczór dopełniła jeszcze uroczysta premiera najnowszego spektaklu Teatru Nie Teraz “Kobieta za wszelka cenę”, o tytule równie intrygującym, co i otwarta chwilę przedtem wystawa.
Poniżej prezentujemy interesujący wywiad z bohaterem wernisażu Łukaszem Oleszkowiczem, który przeprowadził Ryszard Zaprzałka z Tarnowskiego Kuriera Kulturalnego.
"Ślad losu" to nabożeństwo pasyjne, na które zapraszamy do kościoła pw. św. Idziego opata w Zakliczynie 24 marca – początek godzina 19:00.
Oratorium łączy piękną muzykę i poruszające teksty co sprawia, że uczestnicy wydarzenia zagłębią się w misterium Pasji Chrystusa, w Jego mękę i śmierć, przeżywając wraz z Nim ból, udrękę, samotność.
Podobnie jak wcześniej w Powroźniku i 23 marca w Gromniku, „Ślad losu” wykonają połączone chóry; Cantando Canzoni z Zakliczyna, chór Cantores Sancti Jacobi z Powroźnika, chór Cantus Gaudio z Gromnika oraz orkiestra pod batutą Dawida Nawalańca.
Oratorium „Ślad Losu” składa się z 15 utworów, które odpowiadają 15 stacjom pasyjnym. Sześć z nich to kompozycje przeznaczone do wykonywania na cztery głosy.
8 marca o godzinie 18 - tej w Spichlerzu z Wilkowa w Muzeum Wsi Radomskiej miała miejsce najnowsza prapremiera Teatru Nie Teraz pod tytułem „Kobieta za wszelką cenę”, czyli 4 twarze kobiety, utkana z poezji Anny Świrszczyńskiej (Jestem baba). W spektaklu według scenariusza i w reżyserii Tomasza A. Żaka oraz szefa wszelkiej techniki i koniecznego katalizatora emocji twórczych – Ryszarda Zaprzałki, bardzo udanie zadebiutowała Halina Machel, zawodowo związana z Zakliczyńskim Centrum Kultury.
Tydzień później, także o 18 – tej, w Sali im. S. Jordana odbyła się zakliczyńska premiera „Kobiety za wszelką cenę”, niemal dokładnie w rocznice powołania do życia Ośrodka Praktyk Artystycznych Teatru Nie teraz w Rudzie Kameralnej. Podkreślam, że nowe przedstawienie TNT w całości powstawało właśnie w Ośrodku Praktyk Artystycznych w Rudzie Kameralnej.
Kluczowa Akademia dla Aktywnych rusza ponownie w marcu. W pięciu miejscowościach Gminy Zakliczyn; w Filipowicach, Gwoźdźcu, Woli Stróskiej, Słonej i Zakliczynie zapraszamy wszystkich – od najmłodszych do starszych - już od marca na warsztaty z zakresu fotografii, malarstwa i dziedzictwa kulturowego od maja na warsztaty taneczne, a od sierpnia na warsztaty kulinarne.
Warsztaty w ramach naszej Akademii prowadzone są przez znakomitych specjalistów z określonych dziedzin, są nieodpłatne i potrwają do końca roku.
Rozlicz PIT Online z PITax.pl dla OPP.
Projekt realizujemy we współpracy z IWOP.