Zestawiając TOP - 10 wydarzeń roku 2020 pod kątem samorządowym i inwestycyjnym, miałem zagwozdkę czy na pierwszym miejscu umieścić prezydencką wizytę Andrzeja Dudy w Zakliczynie, czy Rewitalizację Rynku. Ostatecznie zdecydowałem się na to drugie, chociaż niektórzy (w wiadomościach przesłanych do mnie) sugerowali, że można było zamienić miejsca 1 i 2, wszak, jak argumentowano, rewitalizacja jest jeszcze w trakcie. Jednak w trakcie opracowania było już TOP – 10 wydarzeń kulturalnych i społecznych 2020 roku w gminie Zakliczyn. Mimo, że przez większość mijającego roku działalność kulturalna była bardzo mocno ograniczona, przez blisko 10 miesięcy wręcz została przeniesiona do sieci internetowej, to jednak bez trudu udało mi się zrobić topowe zestawienie wydarzeń kulturalnych i społecznych minionego, „dziwnego roku”.

1. Prezydent RP Andrzej Duda w Zakliczynie – 12 lutego 2020 roku Zakliczyn po raz drugi gościł Prezydenta RP Andrzeja Dudę, a po raz trzeci w ogóle w historii miasteczka Prezydenta Polski (wcześniej przed wojną gościł tutaj Ignacy Mościcki). Warto przypomnieć, że to była druga wizyta Andrzeja Dudy jako Prezydenta RP, ale kolejna z wielu Andrzeja Dudy w Zakliczynie. Pan Prezydent bardzo dobrze zna Zakliczyn i okolice Zakliczyna; najpierw dzięki swojemu dziadkowi Alojzemu Dudzie z którym przyjeżdżał tu do znajomych m.in. do Jana Grzegorczyka i na jarmarki, potem w czasach szkoły średniej kiedy przyjaźnił się z pewną Zakliczynianką, a ostatni raz przed prezydenturą gościł w zakliczyńskim ratuszu podczas kampanii samorządowej w październiku 2014 roku. Tym razem, w lutym 2020 roku Prezydent Polski przyjął z rąk Burmistrza Dawida Chrobaka i Przewodniczącej Rady Miejskiej w Zakliczynie tytuł Honorowego Obywatela Gminy Zakliczyn. To wydarzenie ma nie tylko walor historyczny i prestiżowy, ale też było ważnym elementem promocji Zakliczyna na ogólnopolskiej arenie. Tak jak wcześniej pisałem, nie ulega wątpliwości, że znakomite relacje burmistrza Dawida Chrobaka przyczyniają się do znaczącego wsparcia inwestycji i wydarzeń w Gminie Zakliczyn wspieranych przez władze państwowe.

2. Bohaterowie czasu pandemii – wybuch pandemii wywołanej coronawirusem Sars -CoV2 zaskoczył cały świat, który na wiosnę 2020 roku stanął w obliczu niespotykanego lock down’u. Okazało się, że produktami pierwszej potrzeby okazały się maseczki, płyny dezynfekcyjne oraz pomoc grupom społecznym szczególnie narażonym. Świetnie spisała się społeczność lokalna organizując spontaniczne akcje szycia maseczek, w szczególności Koła Gospodyń Wiejskich oraz nieformalne grupy zadaniowe. Zakliczyńskimi twarzami tych akcji stały się Katarzyna Mróz i Kinga Świderska. W efekcie maseczki trafiły nie tylko do mieszkańców gminy Zakliczyn, ale i szpitali małopolskich. Katarzyna Mróz ze Zdoni i Amadeusz Sarnecki pochodzący z Zakliczyna z narzeczoną Narisą byli inicjatorami i koordynatorami akcji Polacy Pomagają, skierowanej do mieszkańców tajlandzkiej wyspy Puket, której mieszkańcy żyją z turystyki. Akcję „Polacy pomagają” dostrzegła i doceniła TVP Polonia, honorując inicjatorów nagrodą „Za zasługi dla Polski i Polaków poza granicami kraju” przyznanej podczas Gali Wielkie Serca Polaków. Akcja pomocy dla Tajlandii prowadzonej przez rodzeństwo Katarzynę i Amadeusza oraz Narisę – narzeczoną Amadeusza trwa nadal.

3. Anioł o zielonych oczach – w ramach cyklu „Kazimierzowskie spotkania u Jordana” 25 stycznia 2020 roku w Sali im. S. Jordana odbyło się spotkanie z poetką Anną Szczepańska. Po raz pierwszy i ostatni w 2020 roku z udziałem publiczności, która szczelnie wypełniła salę imienia założyciela miasta. Scenariusz wydarzenia to zasługa Andrzeja Szczepańskiego, aranżacja i kierownictwo muzyczne Adama Pyrka, który miał w tej pracy duże wsparcie ze strony syna Krzysztofa. Obok Krzysztofa, Adam zaprosił do realizacji projektu muzyków; Mirosława Bogonia, Tomasza Kubalę i gościnnie (na chwilę) Bartłomieja Łukasika. Obok lubianych, zakliczyńskich wokalistek i wokalistów takich jak siostry Katarzyna i Karolina Świerczkówny, Katarzyna Niewola, Rafał i Konrad Majewscy usłyszeliśmy Jana Jakuba Należytego w specjalnej dedykacji muzycznej dla Ani Szczepańskiej, którą Należyty nazwał „Zakliczyńską Osiecką”. Top wydarzenie odbiło się szerokim echem o czym świadczą m.in. takie opinie: "To niesamowite! Spotkanie trwało dwie godziny, a nam wydawało się, że kilkanaście minut", albo; "Byłem na wszystkich Spotkaniach Kazimierzowskich, a to było najlepsze", lub; "Robicie tutaj fantastyczne projekty, bez żadnych kompleksów wobec wielkich ośrodków miejskich."

4. Zakliczyńska e-powieść – projekt Stowarzyszenia ”Klucz” działającego przy ZCK dofinansowany z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Kultura w sieci”. W ramach projektu na podstawie mojego scenariusza powstał serial edukacyjno – kulturalny opowiadający o znanych postaciach i miejscach związanych z Ziemią Zakliczyńską. W serialu wystąpiła m.in. ceniona zakliczyńska historyk Ewa Jednorowska, pustelnik melsztyński brat Grzegorz, honorowy obywatel Gminy Zakliczyn – o. Andrzej Chlewicki a na finał burmistrz Dawid Chrobak. W scenkach fabularyzowanych zagrali pracownicy ZCK oraz aktorzy Studia Form Teatralnych „Scena Jordana”. Dziesięcioodcinkowy serial został wyprodukowany przy współpracy z tarnowskim Studio Filmowym Grupą Reedy Media. Produkcja wzbudziła zainteresowanie wśród internautów, a nawet w kręgach polonijnych, a cały serial został wyemitowany w największej telewizji polonijnej w USA – w Polvision. Emisja w USA (w miesiącach listopad i grudzień) została poprzedzona korespondencją z dyrektor ds. marketingu Telewizji Polvision Jolantą Santocką: :”…. w imieniu telewizji Polvision z Chicago, IL zwracam się z prośba o możliwość emisji na naszej antenie cyklu filmów "Zakliczyńska e-powieść" /…/ Jakie to fantastyczne, ze takie projekty powstają, ze promocja Polski, kultury i historii nie ogranicza się tylko do standardowych haseł "Kraków", "Warszawa"... Panie Dyrektorze, mam nadzieje, ze uzyskamy zgodę na emisje programu na naszej antenie. Telewizja Polvision to jedyna polskojęzyczna telewizja w USA, która codziennie produkuje lokalne wydanie wiadomości, programy lokalne, pokazuje wydarzenia - dostępna dla Polonii bezpłatnie od momentu powstania w 1987 roku, na otwartym kanale cyfrowym 24,4 oraz w sieci kablowej Comcast w pakiecie podstawowym, bez żadnych dodatkowych opłat dla widzów….”

5. Poplon. Biodegradowalna wystawa sztuki na polu facelii – oryginalna, niecodzienna wystawa prac grupy artystycznej, absolwentów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Stanisława Kusiaka, pod wodzą Patrycji Zelek i Andrzeja Baziaka – kuratorów wystawy, na polu facelii (u rodziców Patrycji) w Lusławicach została otwarta 4 października i trwała do 18 października 2020 roku. – Już od dawna chodził mi po głowie pomysł zrobienia wystawy w takim miejscu – mówiła Patrycja Zelek pytana przez dziennikarzy o genezę projektu. – Powiedziałam o tym Andrzejowi i zaczęliśmy szukać odpowiedniej lokacji. Po rozmowie z tatą stwierdziłam, że pole, na którym ma zasiać poplon, idealnie się do tego nada. To nie pierwszy oryginalny pomysł Patrycji i jej grupy artystycznej, bowiem dwa lata wcześniej w szklarni państwa Zelków miała miejsce wystawa, „Heart of glass” („Serce ze szkła”), gdzie zaprezentowane zostały prace młodych artystów - rzeźbiarzy. „Poplon” jest więc niejako kontynuacją tej tradycji, a Patrycja zapewnia, że to nie ostatnie zdanie jej grupy artystycznej. Wystawa „Poplon” oraz wydany katalog z wydarzenia, organizowane były przy wsparciu Zakliczyńskiego Centrum Kultury, pod patronatem Burmistrza Miasta i gminy Zakliczyn oraz Stowarzyszenia „Klucz.”

6. Rozwój Centrum Aktywizacji i Opieki Seniorów Gminy Zakliczyn – w roku 2020 Samarytańska Federacja Organizacji Pozarządowych (SFOP) z Zakliczyna pozyskała z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego unijną dotację w wysokości 3 mln 700 tys. zł (93% dofinansowania) na utrzymanie Centrum Aktywizacji i Opieki Seniorów Gminy Zakliczyn (CAOS) w Kończyskach oraz poszerzenie działalności CAOS poprzez utworzenie dodatkowych 10 miejsc dla seniorów z Gminy Gromnik oraz utworzenie Centrum Aktywizacji i Opieki Seniorów w Wielkiej Wsi w Gminie Wojnicz dla 20 seniorów. Projekt obejmuje również uruchomienie oferty wsparcia dla 90 opiekunów nieformalnych w postaci usług edukacyjno – doradczych, 2-óch mieszkań wytchnieniowych w Kończyskach i wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego. Projekt znalazł się na 4 miejscu listy projektów wybranych do dofinansowania w ramach programu RPO WM 2014 - 20. Łączny koszt zadania to kwota ponad 4 mln zł. Gratulacje dla Prezes SFOP, Pani Małgorzaty Chrobak.

7. Kapela „Opatkowice” – powstała w ramach realizacji w Zakliczynie Małopolskiej Szkoły Tradycji, projektu Małopolskiego Centrum Kultury „Sokół” we współpracy z Zakliczyńskim Centrum Kultury. Gala finałowa zakliczyńskich mateczników tradycji Małopolskiej Szkoły Tradycji odbyła się 14 lutego 2020 roku w sali im. S. Jordana w zakliczyńskim ratuszu i na tej gali zobaczyliśmy młodą, naszą, zakliczyńską kapelę „Opatkowice” w pięknie prezentujących się strojach, które zostały zakupione m.in. dzięki wsparciu Spółki Dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej w Zakliczynie. „Opatkowice” zdobyły III miejsce podczas II Jesiennych Impresji Folklorystycznych w Artystycznej Dolinie w Siedlcu, nagrały kilka klipów filmowym, w tym świetną suitę „Wigilia z kapelą Opatkowice”, Kapela wystąpiła też w spektaklu „Zasięg”. Członkowie „Opatkowic” zostali laureatami III. Konkursu Heligionistów Województwa Małopolskiego w Mordarce; 1 miejsce w kategorii głównej zajął Konrad Majewski , 2 miejsce w kategorii głównej zajął Marcin Korbut – instruktor Kapeli „Opatkowice”, 3 miejsce w kategorii dziecięcej zajął Adam Gaura, a wyróżnienie w kategorii młodzieżowej przypadło Mikołajowi Rylewiczowi. Kierownikiem „Opatkowic” jest Halina Machel, a opiekę artystyczną sprawują nad kapelą znakomici fachowcy: Justyna Chmielek – Korbut i Marcin Korbut. Dzięki przyjaznej polityce kulturalnej władz samorządowych Miasta i Gminy Zakliczyn, mecenatowi Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz samorządu Województwa Małopolskiego mamy naprawdę złoty okres dla kultury ludowej i ochrony dziedzictwa lokalnego. Nie można zapomnieć też o działalności działającego od 1997 roku Zespołu Folklorystycznego „Gwoździec” oraz o aktywnej działalności Tadeusza Malika, który zresztą znalazł swoje miejsce w moim zestawieniu TOP – 10 roku 2020.

8. Zakliczyn – małopolski lider programów grantowych w dziedzinie kultury – 15 projektów grantowych w dziedzinie kultury w roku 2020 na kwotę ponad 280 tys. zł pozyskało Zakliczyńskie Centrum Kultury i Stowarzyszenie „Klucz” z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowego Centrum Kultury, a także samorządu Województwa Małopolskiego, Gminy Zakliczyn oraz Fundacji „Orlen” dzięki czemu możliwa była realizacja szeregu projektów kulturalnych takich jak m.in.: Czerpiąc z tradycji, Gdy nasi dziadkowie byli dziećmi , Studio Form Teatralnych „Scena Jordana”, ZUL – Szkoła dla życia, Mistrz i Uczeń – Heligonka, Trwając w tradycji, Rozwój SOD „Filipowice” , Spotkanie z kulturą, Zakliczyńska e-powieść, Zdalne warsztaty ZCK, Zakliczyński Matecznik Kultury Ludowej i wiele innych. Jeśli dodać do tego granty na łączną kwotę ponad 600 tys. zł pozyskane przez Gminę Zakliczyn na budowę wieży widokowej w ramach trzeciego etap prac przy częściowej odbudowie zamku w Melsztynie oraz budowę Centrum kinowo – konferencyjnego w ratuszu, to okaże się, że Gmina Zakliczyn jest autentycznym liderem w regionie w pozyskiwaniu funduszy na programy i inwestycje w obszarze kultury.

9. Tadeusz Malik i Klub Heligonistów na Festiwalu w Kazimierzu Dolnym – Tadeusz Malik reprezentował Małopolskę na 54. Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, gdzie zdobył wyróżnienie u udzielił wywiadów m.in. dla Polskiego Radia. Przepustkę do Kazimierza Dolnego dały Malikowi zwycięstwa w „Krakowskim wianku” oraz w "Sabałowych Bajaniach" w Bukowinie Tatrzańskiej. Przy Stowarzyszeniu „Klucz” działa Zakliczyński Klub Małopolskich Heligonistów i Harmonistów z inicjatywy Tadeusza Malika, który również jest szefem artystycznym Kapeli św. Idziego, a także prowadził mistrzowskie warsztaty na heligonce w ramach projektu Stowarzyszenia „Klucz” dofinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

10. Lider Dunajec Zakliczyn – za piłkarzami i działaczami LKS Dunajec Zakliczyn fantastyczna runda jesienna rozgrywek piłkarskich w tarnowskiej lidzie okręgowej. W 16 kolejkach rozgrywek piłkarskich Dunajec gromił rywali, a tylko jeden raz pozwolił przeciwnikowi na wynik remisowy. Dzięki temu Dunajec Zakliczyn jest liderem wyprzedzając kolejną drużynę w tabeli aż o 14 punktów. Nieźle radzą sobie reprezentanci Gminy Zakliczyn w rozgrywkach A - klasy, szczególnie Jedność, która na półmetku rozgrywek jest wiceliderem rozgrywek tego szczebla, w ten sposób najlepiej piłkarze z Paleśnicy uczcili jubileusz 25 – lecia działalności.