Pomnik z mogiłą majora Kazimierza Bojarskiego "Kuby" na cmentarzu parafialnym w Zakliczynie staraniem Burmistrza i z udziałem środków z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego został w tym roku odnowiony oraz poświęcony 31 października 2018 roku. W uroczystości wzięła udział społeczność szkolna Szkoły Podstawowej im. Lanckrońskich w Zakliczynie z dyrektorem Józefem Gwiżdżem i Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. J. Piłsudskiego w Zakliczynie z dyrektorem Krzysztofem Małkiem. W ceremonii przecięcia wstęgi na odnowionym pomnku uczestniczyli; przedstawiciele obu szkół oraz burmistrz Dawid Chrobak i proboszcz parafii pw. św. Idziego opata w Zakliczynie ks. Paweł Mikulski, który poświęcił pomnik Legionisty. Dzisiaj po raz 16 – ty z Łowczówka do Zakliczyna pobiegną uczestnicy Sztafety Pamięci organizowanej niezmiennie od początku przez SKKT PTTK "Compass" działające przy Szkole Podstawowej w Zakliczynie.
25 lat temu, z inicjatywy ks. Michała Kapturkiewicza, ówczesnego proboszcza parafii Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Domosławicach (obecnie rezydenta tejże parafii), oraz ówczesnego wójta gminy Zakliczyn - śp. Stanisława Chrobaka, zapoczątkowana została tradycja plenerowego nabożeństwa w intencji poległych żołnierzy, którzy 19 listopada 1914 r. stoczyli tu krwawą bitwę podczas I wojny światowej. Corocznie przybywają pod monumentalny pomnik wieńczący zbiorowe i pojedyncze wojenne mogiły mieszkańcy Charzewic, Melsztyna, Domosławic, Biskupic Melsztyńskich, Gwoźdźca, Zakliczyna, ale również z dalszych stron obu powiatów. Warto przypomnieć, że w 80. rocznicę wybuchu I wojny światowej do Charzewic przybyli dyplomaci z Konsulatu Austrii, wysoki rangą oficer Wojska Polskiego oraz Ákos Engelmayer - węgierski dyplomata, dziennikarz, historyk i wykładowca, w latach 1990–1995 ambasador Republiki Węgierskiej w Polsce, wielki miłośnik Polski i Polaków.
Już bez płk. Pertkiewicza odbyła się doroczna uroczystość na Jamnej, upamiętniająca wydarzenia wojenne, tj. Akcję „Burza” i pacyfikację wsi w roku 1944. Ten świadek partyzanckiego boju pod Jamną odszedł 30 czerwca br. Pamięć doktora farmacji, żołnierza kampanii wrześniowej i Armii Krajowej (ps. „Drzazga”), harcmistrza i Harcerza Rzeczypospolitej, kawalera Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari, na prośbę burmistrza Dawida Chrobaka, zgromadzeni u stóp pomnika i sanktuarium pw. Matki Bożej Niezawodnej Nadziei uczcili minutą ciszy.
Dwudniowe obchody 71. rocznicy ostatniej walki oddziału kpt. Jana „Salwy” Dubaniowskiego miały dwie odsłony. W sobotnie popołudnie 15 września br. młodzież spotkała się w ratuszu z bratem Eugeniusza Gałata, ps. Sęp, żołnierza kpt. Jana Dubaniowskiego. Zdzisław Gałat odpowiadał na pytania historyka Grzegorza Gawła, autora biografii „Sępa”, zamieszczonej w Biuletynie Instytutu Pamięci Narodowej. W tym dniu rozpoczęła się też rywalizacja szkół w II Edukacyjnym Rajdzie Szlakiem kpt. Jana "Salwy" Dubaniowskiego.
Niedzielny mityng patriotyczny rozpoczął się w Rudzie Kameralnej Polową Mszą św. w intencji kpt. "Salwy" i jego bohaterskich i niezłomnych żołnierzy.
Czytaj więcej: Heroizm Niezłomnych pozostanie w naszej pamięci
Jerzy Pertkiewicz (ur. 25 lutego 1920 w Czortkowie nad Seretem, województwo tarnopolskie, zm. 30 czerwca 2018) – doktor farmacji, żołnierz kampanii wrześniowej i Armii Krajowej (pseudonim „Drzazga”), pułkownik w stanie spoczynku, harcmistrz i Harcerz Rzeczypospolitej, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari. Przyjaciel Ziemi Zakliczyńskiej. Uroczystości pogrzebowe 4 lipca 2018 roku w Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Tarnowie na Burku o godz. 12³⁰ rozpoczęły się modlitwą różańcową, po której została odprawiona Msza św. pogrzebowa o godz. 13⁰⁰. Pułkownik dr Jerzy Pertkiewicz został pochowany na Starym Cmentarzu w Tarnowie.
100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości okazała się znakomitym pretekstem, by zmobilizować miejscową społeczność do poszukiwań w domowych archiwach pamiątek po rodakach - żołnierzach zmobilizowanych w I wojnie światowej. Akcja zainicjowana przez panią Kazimierę Skwarło z mężem Marianem nadal jest prowadzona i propagowana. Do tej pory udało się zgromadzić fotografie i wiadomości o losach i powinowactwach kilkunastu lokalnych bohaterów wojen, głównie tej światowej, ale i z bolszewikami roku 1920 (pamiętny Cud nad Wisłą!), wówczas pogoniwszy wojska sowieckie, żołnierze marszałka Piłsudskiego zajęli Kijów.
Prof. dr hab. Jan Boczek urodził się 23 stycznia 1927 roku w Faściszowej - jest najwybitniejszym polskim akarologiem (znawcą problematyki roztoczy) – w tym zakresie jest światowej klasy specjalistą. Opisał lub był współautorem opisu 35 nowych rodzajów oraz 229 gatunków nieznanych wcześniej szpecieli. Prowadził także badania nad możliwością ich wykorzystania do biologicznego zwalczania chwastów. Drugim ważnym obszarem zainteresowań naukowych Profesora są badania nad szkodnikami produktów żywnościowych i przechowalnianych. W tej dziedzinie wykonał on wiele cennych badań nad bionomią, ekologią i gospodarczym znaczeniem wspomnianych szkodników.
Zapraszam na ostatni odcinek wykładu pod tytułem „Przebieg działań wojennych na terenie ziemi zakliczyńskiej’, który mgr Michał Chruściel wygłosił 23 listopada 2018 roku w Sali im. S.W. Jordana w ramach projektu Stowarzyszenia „Klucz” pod nazwą Zakliczyńska Pieśń Niepodległości. Projekt ten został wybrany i dofinansowany z Programu Wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2021 w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa” i zainaugurował w Zakliczynie obchody 100 – lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Stowarzyszenie „Klucz” w tegorocznym naborze aplikowało do Programu Wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2021 w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa” z drugą edycją ZPN i mamy nadzieję, że znów najdzie on uznanie w oczach komisji konkursowej, tak jak to miało miejsce w ubiegłym roku.
Prezes Stowarzyszenia „Klucz” – Kazimierz Dudzik
Czytaj więcej: Przebieg działań wojennych na terenie ziemi zakliczyńskiej – część 7
Jeśli chodzi o działania zbrojne w naszej gminie, to miały one miejsce od 15 września 1914 roku od 15 maja 1915 roku, czyli 8 miesięcy. Jeszcze 6 sierpnia 1914 roku gwardian Klasztoru Ojców Franciszkanów w Zakliczynie pisał: „ U nas jakbyśmy wojny nie mieli, spokój wszędzie. Na kwestę za snopkami wybiorę się jeszcze tego tygodnia. W klasztorze nic nowego, tylko że nam wzięto konie do wojska.” Jednak 23 maja 1916 roku odnotował: „Zupełnie niespodziewanie zaskoczyła klasztor w Zakliczynie straszna wojna europejska. (…) Od tego zaczynam, aby przedstawić wprost beznadziejne położenie klasztoru, pozostającego na linii bojowej z małymi przerwami od 15 września 1914r. do 15 maja 1915 roku.”
Czytaj więcej: Przebieg działań wojennych na terenie ziemi zakliczyńskiej – część 6
Jak to się stało, że Polska pojawiła się na mapie Europy?
Otóż w miarę trwania wojny, coraz gorsza sytuacja państw centralnych spowodowała, że zaczęli bardziej poważnie myśleć o Polakach. Do roku 1915-go w „sprawie polskiej” to było (swego rodzaju) przeciąganie liny pomiędzy trójporozumieniem (aliantami - Rosją), a państwami centralnymi. Każda strona (na zmianę) coś Polakom proponowała. Poważna propozycja nastąpiła dopiero 5 listopada 1916 roku. Kiedy to państwa centralne przekonane, że bez konkretów wobec Polaków, nie da się tego narodu przekonać do siebie, ogłosiły „Manifest dwóch cesarzy.” Dokument ten sprawił, że „sprawa polska” stała się problemem międzynarodowym. W styczniu 1917 roku powstała Tymczasowa Rada Stanu w Królestwie Polskim, a 12 września 1917 roku Rada Regencyjna w składzie: książe Zdzisław Lubomirski, arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski i hrabia Józef Ostrowski. Napisano konstytucję Królestwa Polskiego, powołano premiera i rząd. Czekaliśmy tylko na króla, ale to zależało od losów I wojny światowej i czy mocarstwa centralne zgodzą się, aby on był.
Czytaj więcej: Przebieg działań wojennych na terenie ziemi zakliczyńskiej – część 5
Strona 2 z 6
